آموزش

اشنایی با استانداردها و مناسبترین گلخانه خیار

خیار گلخانه‌ای را تقریبا در همه جا می‌توان کاشت زیرا هر جا که عوامل طبیعی متاسب نباشد می‌توان شرایط مناسب را ‏مصنوعا با استفاده تاسیسات و دستگاههای لازم ایجاد نمود. بسیاری از گلخانه‌ هایی که خیار در نزدیکی شهرهای بزرگ و ‏بازارهای مصرف وجود دارد زیرا خیار تولیدی در وضعیت مطلوب با طراوت و تازگی کافی به بازار می‌رسد و نسبت به محصول ‏تولیدی مناطق دوردست با قیمت مناسب تری به فروش می‌رسد‎.‎
از نظر هزینه تولید، مناسب‌ترین منطقه برای کشت خیار گلخانه‌ای منطقه‌ای است که زمستان ملایم داشته باشد و در فصل سرد ‏بتوان فقط با استفاده از انرژی آفتاب و بدون احتیاج به گرمای مصنوعی، حرارت کافی برای رشد خیار را در داخل گلخانه فراهم ‏نمود‎.‎
در مناطق جنوبی ایران مانند خوزستان، جیرفت و جنوب استان فارس این شرایط فراهم است و تعداد روزهای سرد و یخبندان، زیاد ‏نیست. اگر چند روزی هم هوا سر باشد رشد بوته خیار موقتا کاهش یافته یا متوقف می‌شود. و پس از گرم شدن هوا به حال ‏عادی بر می‌گردد. بدیهی است در این مناطق اگر در هوای سرد، به خصوص شب‌ها وسیله‌ای برای گرم کردن گلخانه تعبیه شود ‏بوته‌های خیار به مراتب بهتر رشد کرده و محصول زودرس‌تر، مرغوب‌تر و با فراوانی تولید می‌شود. عامل محدود کننده در جنوب ‏ایران کوتاه بودن فصل سرد است و عملا نمی‌توان بیش از حدود ۴ ماه پوشش پلاستیکی را روی گلخانه نگه داشت. بعد از این ‏مدت با اینکه بوته‌های خیار در بهترین وضعیت تولید قرار دارد هوا در گلخانه به شدت گرم می‌شود و باید پوشش پلاستیکی را کنار ‏زد‎.‎
از آنجا که ارقام پارتئوکارپیک برای کاشت در هوای آزاد مناسب نیست بعد از برداشتن پوشش تدریجا کیفیت وکمیت محصول ‏کاهش می‌یابد و افزایش تدریجی درجه حرارت بوته‌ها از بین می‌رود‎.‎
در نقاط ساحلی گیلان ومازندران نیز هوا در زمستان نسبتا ملایم است و با هزینه کم می‌توان خیار زمستانی را در گلخانه پرورش ‏داد. عامل منفی در این نقاط و در بعضی از سال‌ها کمبود آفتاب است و تداوم هوای ابری و بارانی ممکن است باعث کاهش ‏محصول و تاخیر برداشت شود‏‎.‎
در نقاطی مانند تهران و ورامین، اصفهان، یزد، کرج، مشهد و غیره گرم کردن گلخانه در شبهای سرد و همچنین در روزهای ابری و ‏بارانی ضروری است. در هنگام سرمای شدید، حتی در روزهای آفتابی نیز گرم کردن گلخانه لازم می‌شود. بنابراین تهیه وسایل ‏مناسب وکافی برای ایجاد گرما از ضروریات اصلی ایجاد گلخانه در این قبیل مناطق به شمار می‌آید‎.‎
بوته خیار را می‌توان در گلخانه‌های دایمی یا گلخانه‌های موقت پرورش داد. گلخانه‌های ثابت یا دایمی گلخانه‌ای است که معمولا ‏از شیشه و فلز ساخته می‌شود و تاسیسات دایمی مانند سیستم حرارت مرکزی، آبیاری قطره‌ای، درچه‌های تهویه یا ‏هواکش‌های متصل به ترموستات در آن‌ها نصب گردد‏‎.‎
گلخانه‌های موقت که به آن‌ها تونلهای مرتفع نیز اطلاق می‌شود گلخانه هایست که از اسکلت سبک و ساده آهن گالوانیزه یا ‏ندرتا اسکلت چوبی ساخته می‌شوند و پوشش آن‌ها پلاستیکی است. تونل مرتفع باید آنقدر بلند باشد بتوان به طور ایستاده در ‏آن رفت و آمد کرد. اسکلت این گلخانه‌ها طوری ساخته شده است که در صورت نیاز بتوان آن را در فصل گرم جمع آوری کرد و در ‏فصل سرد مجددا برپا نمود. در تونلهای مرتفع، هم از سیستم حرارت مرکزی و سایر تاسیسات دایمی و هم سیستم گرمایی ‏موقت استفاده می‌شود‎.‎
بسیاری از تونلهای پلاستیکی در مناطق مناسب، بدون گرمای مصنوعی مورد استفاده قرار می‌گیرد و به آن‌ها تونلهای سرد گفته ‏می‌شود. کشت زیر پلاستیک که در جیرفت و خوزستان و بعضی دیگر از مناطق کشاورزی ایران معمول است نوعی استفاده از ‏تونل سرد است منتهای ارتفاع این تونل‌ها مخصوصا نوع یک ردیفی آن‌ها نسبتا کم است و گیاه فقط قسمتی از عمر خود را درآن ‏می‌گذراند حال آنکه در تونلهای مرتفع رشد و بار دهی زیر تونل پلاستیکی سپری می‌شود‎ .

نوشته های مشابه