آموزش

استفاده از کاه خرد کن و کاربردهای مختلف کاه

کاربرد کاه‏

در لغت نامه، “کاه” معادل با ساقه گندم و جو خشک شده و درهم کوفته تعریف شده است. کاه قسمت های آلی گیاه ‏گندم و جو به غیر از دانه را شامل می شود و محصول جانبی تولید غلات میباشد که مصارف بسیار زیادی دارد. از ‏مصارف عمده آن می توان به موارد زیر اشاره کرد‏‎:‎
‎•‎خوراک دام
‎•‎آرماتور در ایجاد بناهای کاه گلی
‎•‎پوشش خاک در فصل بارش
‎•‎سوخت زیست توده‏
‎•‎ماده کربنی در تهیه کمپوست‏
‎•‎کاربردهای دیگر

‎ ‎خوراک دام

کشاورزان سنتی همواره کاه و کلش حاصل از خرمنکوبی گندم را برای تغذیه دام های خود استفاده می نمایند. ‏چرای پس از برداشت محصول در زمین نیز در حال حاضر در مزارع ایران یک اقدام متعارف میباشد.‎

آرماتور در ایجاد بناهای کاه گلی

به طوری که هم اکنون در بسیاری از روستا ها دیده می شود. روستاییان به علت فراهم نبودن یا گرانی مصالحی ‏مانند آجر و سیمان، خانه ها و اصطبل ها را از مخلوط کاه گل می سازند. به این گونه که از آب، خاک رس و کاه ‏گندم (بعضاً موی بز) مخلوطی چسبناک می سازند که پس از خشک شدن سفت میگردد و از آن در ساخت ‏دیوارها، درزگیری دیوارهای خشتی، ایجاد سقف و بعضاً زیرکاری گچ دیوار استفاده می کنند‏‎.‎

پوشش خاک در فصل بارش

با توجه به نیاز به کاهش فرسایش، نگهداری عناصر و ساختمان خاک و ساخت سطوح کربن خاک، نظام کشاورزی ‏پایدار اقدامات حفاظتی و زیست محیطی منطقی تر را اتخاذ کرده است. مثلاً، کشت بدون خاکورزی، دوستدارانه ‏ترین نظام تولیدی، هم اکنون در بیش از ۲۵ میلیون هکتار از اراضی زرعی ایالات متحده اجرا می شود‏‎.‎
در کشاورزی سنتی ایرانی بعضاً مشاهده می شود که کشاورزان پس از برداشت محصول، کاه بن را برداشت می ‏کنند، برای چرای دام در نظر می گیرند یا می سوزانند. در حالیکه، کاه بن حاصل از برداشت باقی مانده در سطح ‏زمین، به صورت حایلی بین ضربات قطرات باران و ساختمان خاک قرار می تواند قرار گیرد و از پاشیدگی خاک ‏دانه جلوگیری نماید. به علاوه، خرده کاه های باقی مانده در سطح زمین از ایجاد روان آب در سطح زمین جلوگیری ‏می کند. خرده های کاه این کار را با مسدود کردن جریان های جزئی آب بر روی زمین انجام می دهند و فرصت ‏کافی برای جذب شدن آب در خاک را فراهم می آورند‏‎.‎
در برداشت گندم با کمباین به منظور کاهش شدت کار کمباین، محصول از ارتفاع بالاتری زده می شود. زمانی که ‏کلش مورد نیاز نباشد یک کلش پخش کن را می توان به عقب کمباین وصل کرد. این وسیله کلش را روی سطح ‏وسیعی که آماده شخم زدن است پخش می کند. کلش خرد کن وسیله دیگری است که می توان به عقب یک کمباین ‏متصل کرد. کلش به اندازه های کوچک خرد و روی ساقه های به جا مانده پخش می شود. شخم در کلش خرد شده ‏آسانتر است‎.‎
البته باید احتمال شیوع انواع بیماری ها را در نظام های کشتی که با نگهداری بقایای گیاهی در زمین سازگار اند ‏در نظر گرفت.‎

سوخت زیست توده‏

در ایالت فلوردیدا، سوخت های کشاورزی حدود %۲۰ موجودی سوخت زیست توده این ایالت را فراهم می آورند. ‏بقایای کشاورزی تنوع وسیعی از ترکیبات را دارند که البته، بعضی برای استفاده به عنوان سوخت نیروگاه مناسب ‏نمیباشند. بقایای کشاورزی مناسب برای مصرف سوختی در نیروگاههای سوخت زیست توده جامد موادی از انواع ‏زیر را شامل می شوند‎:‎
‎- ‎بقایای فرآوری غذا مانند هسته های، نقاله، و پوست
‎- ‎انهدام باغ ها و تاکستان ها
‎- ‎هرس های باغ ها و تاکستان ها
‎- ‎کاه و کلش مزرعه
غلات و دانه های روغنی نهاده های صنعتی عمده مورد استفاده در تولید بیشتر اتانول، بیودیزل و محصولات ‏زیستی مورد استفاده امروزی هستند. بقایای فرآوری غذا و خوراک و بقایای دست سوم پس از مصرف کننده نیز به ‏منظور تولید یک مقدار برق بسیار کم استفاده می شوند. این مقدار از زیست توده البته نسبت کمی از منابع زیست ‏توده کشاورزی موجود در حال حاضر است و نسبت ناچیزی در بالقوه کامل کشاورزی می باشد. با محرک های ‏اقتصادی مناسب و اقدامات و فناوری های زراعی پیشرفته مانند گیاهان با عملکرد بیشتر و تجهیزات برداشت ‏کارآمدتر مقادیر کافی بقایای محصول کشاورزی و بقایای فراوری غذا و خوراک برای توان به طور پایداری تولید ‏کرد. به علاوه مقدار زیست توده پایدار بدست آمده از زمین های زراعی را می توان با وقف کردن زمین های ‏بیشتر به تولید محصولات چوبی و علفی چندساله افزایش داد‏‎.‎
کشاورزی مقادیر زیادی بقایای زراعی به شکل کاه و کلش تولید می کند که هم به صورت سوازندن در فضای باز ‏و هم شخم در مزارع استعمال می شوند به طوریکه ۳۰ تا ۴۰ درصد این بقایا اتلاف می شوند (بین و آموس، ‏‏۲۰۰۳). این بقایا را می توان جمع آوری کرده و به سوخت نیروگاه ها فرآوری نمود. تولید سوخت های با پایه کاه ‏و کلش گران هستند و چگالی جرمی پایین آنها مشکلات جابجایی و سختی هایی در سوزاندن آنها را به وجود می ‏آورد. در نتیجه مواد بسیار کمی به منابع سوختی کمک می کنند‎.‎
حتی با سطح کنونی استفاده از سوخت زیست توده کشاورزی در مناطق پیشرو، مقدار هنگفتی از بقایای کشاورزی ‏برای استفاده به عنوان سوخت های نیروگاهی در فضای باز همچنان سوزانده می شوند. سرنوشت دیگر برای ‏بیشتر بقایای کشاورزی استفاده شده برای سوخت سوزاندن در فضای باز است؛ هرچند درصد کمی از این در ‏غیاب کاربردهای سوختی دفن یا شخم می شوند‎.‎
تقریباً یک سوم کارخانه های انرژی زیست توده در کالیفرنیا (به عنوان منطقه ای پیشرو) در مناطق زراعی این ‏ایالت احداث شده اند تا از این بقایا بعنوان سوخت استفاده کنند بسیاری از سرمایه های جذب شده برای جبران ‏آلودگی هایی است که در صورتیکه بقایای زیست توده ای در صورتیکه توسط این کارخانه ها جذب نمی شد ‏بصورت باز سوزانده می شد و در این شرایط برای تولید انرژی به کار گرفته می شود‎.‎
مثلاً، کشاورزی ایالات متحده از آغاز قرن بیستم به طور قابل توجهی تغییر نموده است. محرک های کلیدی فنآوری ‏این تغییر مکانیزاسیون و عملکرد بسیار افزایش یافته محصولات فیبری در غلات اصلی بودند. مکانیزاسیون به ‏طور برجسته ای نیاز اسب ها برای “توان اسب” را کاهش داد و به تبع آن تولید یولاف (بعنوان غذای دام) بسیار ‏کاهش یافت‎.‎
حال آنکه همین مکانیزاسیون عملکرد در واحد سطح در فاصله زمانی ۱۹۱۵ تا ۱۹۷۸ عملکرد گندم در واحد ‏سطح را به بیش از دو برابر رسانید و عملکرد ذرت نیز از تابه بیش از سه برابر پیشین خود رسید و همین ‏عملکرد بیشر نشان دهنده محصول بیشتر ومحصولات جانبی (کاه) دو یا سه برابر است. البته، بیوتکنولوژی و ‏اصلاح ژنتیکی محصولات و تولید ارقام پر محصول در این راه نقشی به سزا داشته است‏‎.‎
نکته ای که در اینجا باید اشاره کرد آنست که بسیاری از نهاده های بالقوه زیست توده، مانند کاه، خاکستر مشکل ‏زایی دارند که رفتاری نرم دارد که باعث مشکلات گرفتن و رسوب گذاری می شوند‏‎.‎

ماده کربنی در تهیه کمپوست‏

مواد آلی موادی از قبیل بقایای گیاهی و کود حیوانی می باشند. این مواد بسیاری از خواص فیزیکی، بیو لوژیکی، ‏و شیمیایی خاک را تحت تأثیر قرار می دهند. برخی از این خواص شامل ساختمان، ظر فیت نگهداری آب، ‏حاصلخیزی، فعالیت های بیولوژیکی و هوا دیدگی می باشد. مواد آلی ای که در مرحلۀ پوسیدگی است هوموس نام ‏دارد . هوموس ماده ای است تیره رنگ و چسبناک که آب را نگهداری می کند و منبع غذایی بسیار خوبی برای ‏گیاه است. صرفنظر از بافت خاک، مواد آلی خاک معمولاً با قابلیت استفاده از آب رابطۀ مثبتی دارد‏‎ .‎
مواد آلی جرم مخصوص ظاهری خاک را کاهش داده و هم آوری خاک را افزایش می دهد. بنابراین بهبود قابل ‏توجهی بر ساختمان خاک و نفوذ آب دارد. یک ساختمان خوب خاک، به ریشۀ گیاهان اجازه می دهد که تا به اعماق ‏بیشترپروفیل خاک رسوخ کنند. بدین معنا که ریشه را قادر به دستیابی به منبع رطوبت بیشتر خاک می کند. این به ‏گیاهان کمک می کند تا مدت زمان طولانی تری را در مقابل آب و هوای خشک و حتی خشکسالی مقاومت کنند. نظام ‏های زهکشی سفالی زیر سطحی نیز شرایطی را که ساختمان مناسب خاک را نگهداری می کند، ارتقا داده و نفوذ ‏آب به خاک را افزایش می دهد‏‎.‎
تولید مفرط محصول، اغلب، مواد آلی کمی را به خاک باز برمی گرداند. البته، روش هایی برای نگهداری یا ‏افزودن مقدار مواد آلی، وجود دارد. که این روش ها شامل پخش کردن کمپوست یا کود دامی، خاکورزی کمینه، ‏کود دهی سبز و انجام تناوب مناسب در کشت می باشد‎ .‎
در طی تجزیه شدن کود دامی یا کمپوست، مقدار مواد غذایی به هوموس خاک افزوده می شوند. کمپوست، ماده ‏ای آلی است که تحت شرایط هوازی کنترل شده؛ به یک فرم مناسب، تجزیه شده است. همچنین کمپوست با ‏سرعتی کم-در حدود سرعت ( اثر ) کود ها-اثر می کند‎.‎
استفاده از کاه به عنوان تأمین کننده کربن در مخلوط کمپوست، می تواند از کاربردهای عمده آن باشد. تا نسبت ‏کربن به نیتروژن را در حدود ۳۰ مناسب نگه دارد‏‎.‎

کاربردهای دیگر

از جمله کاربردهای دیگر کاه می توان به استفاده از آن در رنگرزی الیاف قالی بافی، پر کردن پشتی ها، و صنایع ‏کاغذ سازی اشاره کرد‏‎.‎

نوشته های مشابه