بذر یک قسمت از اندام گیاه است که برای تکثیر و پرورش گیاهان است. بذرها را در کل میتوان به دو دسته تقسیم کرد بذرهایی که برای گیاهان تزئینی استفاده میشوند و بذرهایی که جنبه غذایی دارند. اگر بخواهیم توضیح کاملی در مورد بذر دهیم باید بگوییم این محصول نتیجه کامل شده از یک گیاه باکیفیت است که میتواند شروعکننده یک نسل جدید باشد. حال این تخمک رسیده که دارای یک گیاه جنینی به همراه ذخیره غذایی است توسط بذر که پوستهای حفاظتی است پوشیده شده است و اگر در زمان و شرایط مناسب قرار بگیرد میتواند سرآغاز یک گیاه زیبا یا یک ماده غذایی باشد. حال همراه ما باشید تا بیشتر با بذر گل و نحوهی کاشتن آنها آشنا شوید.
نحوه کاشت بذر گل در گلدان
اولین موضوعی که باید در مورد کاشت بذر گل بدانید این است که نحوه کاشت بذر گل در تمامی مدلها یکسان نیست، برخی آسان و برخی سخت است و این کامل به میزان مقاومتی که بذر در شرایط مختلف دارد بستگی دارد. پیشنهاد ما به شما این است که اگر ابتدای راه هستید بهتر است از بذرهای سادهتر استفاده کنید. خاک یکی از موارد مهم در مورد کاشت بذر است و هر بذر نیز به یک نوع خاک نیاز دارد. به عنوان مثال برخی از خاکهای باغچه هستند که بهجای رشد جوانه باعث مرگ آن میشود. به عنوان مثال خاکهای رسی و سنگین انرژی زیادی از بذر میگیرند به همین دلیل در بیشتر مواقع بذر نمیتواند رشد کند. معمولاً بهترین خاک برای کاشت بذر خاکی است که کاملاً غنی، مرطوب و نیمه سبک باشد، معمول این نوع خاکها در قالب بستهبندی با عنوان خاک گلدان به فروش میرسد. در کل یک خاک مناسب برای بذر خاکی است که حاوی ۵۰ درصد پیت ماس یا ورمی کمپوست، ۳۰ درصد کوکوپیت و ۲۰ درصد پرلیت دانهریز باشد.
بعد از تهیه خاک مناسب نوبت به آماده کردن بذر میرسد در حالت کلی اکثر بذرها باید در چند ساعت نخست حدود سه تا ده ساعت در آب باشند تا بتوانند بعد از کاشت در زمان کمتری از جوانه بزند. هدف اصلی از این کار این است که پوستهای خارجی بذر کامل نرم شود. برای تست آماده شدن یک بذر باید دقت کنید که بذر کاملاً در آب آن نفوذ کرده و به دلیل سنگین شدن به ته ظرف رفته باشد و اگر این شرایط مهیا نشد باید دوباره بذر گل را در آب ولرم بگذارید و مدتی صبر کنید تا این شرایط حکمفرما شود.
کاشتن بذر و یا نشاء
مسئلهای که در مورد بذرها وجود دارد این است که برخی از این بذرها را میتوان بهصورت مستقیم در دل خاک کاشته میشوند و برخی دیگر را باید بهصورت نشا بکارید. برای این موضوع ابتدا باید به فصل توجه نمایید به عنوان مثال اگر در فصل سرما هستید باید بذر را بهصورت نشاء در یک محیط گرم مانند گلخانه و یا منزل که نور زیادی دارد نگهدارید و در زمان رسیدن فصل گرما اقدام به کاشت کنید. حال اگر در فصل گرما هستید میتوانید از همان ابتدا بذر را بکارید.
مورد بعدی که در خصوص نشاء کردن وجود دارد محلی است که قصد کاشتن بذر را دارید. ازاینرو اگر قصد دارید بذر را در گلدان بکارید بهتر است بهصورت کشت بذر باشد در غیر این صورت اگر هدفتان کاشت در باغچه است بهتر است در فصل مناسب آن را بهصورت نشاء بکارید. حال دلیل مهم بودن مکان این است که گلدانها را معمولاً میتوانید بهراحتی در شرایط دلخواه قرار دهید اما باغچهها معمولاً در برابر شرایط آبوهوایی مختلف قرار دارند و اجازه رشد و جوانه زدن به بذر را نمیدهد. پس بهتر است قبل از هر کاری بذر را در یک لیوان و یا شانه تخممرغ بکارید و سپس آن را در زمان مناسب به مکانی مناسب منتقل نمایید.
بهترین شرایط برای نشاء کردن این است که ظرف خود که میتواند لیوان یکبارمصرف و یا شانه تخممرغ باشد را با خاک مناسب پرکنید. سپس آبیاری را به نحوی انجام دهید که خاک کامل نشست کند و آب از ته ظرف خارج شود. حال نوبت کاشت بذر است معمولاً بذرها را باید در عمق نیم تا یک سانتیمتر بکارید. حال روی بذر را میتوانید با همان خاک یا ورمی کمپوست بپوشانید. وجود ورمی کمپوست ها خاک شما را قویتر و در نتیجه نشاءهای مقاومتری به شما میدهد. بعدازآن باید دمای محیط را بین ۱۵ تا ۲۵ درجه سانتی گرد قرار دهید. دقت داشته باشید اگر دمای محیط بیشازحد باشد بهتر است بذرها را به محیط خنکتر و پرنور انتقال دهید، همچنین اگر دمای محیط کم است بهتر است بر روی بذرها یک مشما بکشید. حال نوبت آبیاری است، در روزهای اول مراقب باشید تا خاک خشک نشود و مداوم خاک را با اسپری آب، مرطوب نگهدارید.
کاشتن بذر در باغچه
شرایط کاشتن بذر گل در باغچه کمی متفاوت است و حتماً باید بعد از اتمام فصل سرما شروع به کاشتن بذر کرد. ازاینرو بهترین دمای محیط برای کاشتن بذر دمایی بین ۱۵ تا ۲۵ درجه سانتی گراد است. بعدازآن دما نوبت به مهیا کردن بستر خاک است برای این کار باید کود دامی را به خاک در عمق ۱۵ تا ۲۰ سانتیمتر بگذارید و بعدازآن خاک را کاملاً آبیاری نمایید. چندساعتی منتظر میمانید حال بذرها در عمق ۲ سانتیمتری و بافاصله ۲۰ سانتیمتری از یکدیگر میکارید. حال باید دوباره آبیاری کنید اما این بار کامل بااحتیاط تا بذرها جابهجا نشود. از مرطوب بودن خاکها غافل نشوید.
کاشتن بذر در گلدان
امروزه بازندگیهای آپارتمانی و نبود باغچه بیشتر افراد بذرها بهویژه بذرهای گیاهان تزئینی در گلدان میکارند. قبل از کاشتن بذر در گلدان باید ابتدا ته گلدان را چند تا سوراخکنید تا آب اضافی از آن خارج شود بعدازآن برای خاک گلدان باید ابتدا کف گلدان را تا ارتفاع ۴ سانتیمتر ماسه درشت بریزید و سپس با خاک مناسبی که در ابتدا مقاله گفتیم گلدان را پرکنید. آبیاری و فراهم کردن نور مناسب برای گلدانها بسیار آسانتر است و میتوان با استفاده از یک نور فلورسنت و مشما رطوبت خاک را بالا برد البته دقت کنید که در این کار زیادهروی نکنید.
نکات مهم در خصوص کاشت بذر گل
اولین و مهمترین نکته در زمان کاشت بذر گل این است که خاک را تا حد ممکن مرطوب نگهدارید برای زینگر میتوانید یک مشما بر روی ظرف بکشید اما باید دقت کنید که بههیچعنوان دما بیشتر از ۳۵ درجه سانتی گراد نرود در غیر این صورت بذرها تلف میشود. در نتیجه برای جلوگیری از رشد انواع باکتریها و قارچ باید شرایط دمایی را برای بذر مهیا کنید .
بهترین مکان از نظر نور برای کاشت بذر این است که محیطی سایه و پر نور باشد. حال اگر در محیط امکان ایجاد سایه وجود ندارد و مجبور به نگهداری زیر نور آفتاب دارید سعی کنید بهصورت مداوم خاک را مرطوب نگهدارید، زیرا نور آفتاب باعث میشود خاک سریعاً خشک شود و بذر از بین برود .
بعد از جوانه زدن حتماً نشاء را به محل اصلی منتقل کنید برای این کار دقت کنید که نشاء را به همراه خاکی که دارد در محل جدید بکارید البته بهتر است قسمتی از ساقه را نیز برای اطمینان بیشتر در خاک فروکنید. بعد از کاشت باید گلدان حدود ۸ ساعت در مقابل نور باشد، این نور میتواند نور طبیعی و یا نور مصنوعی فلورسنت باشد. در زمان استفاده از نور مصنوعی سعی کنید چراغ حدود ده سانتیمتر با گیاه فاصله داشته باشد .
بیشتر کارشناسان معتقدند شانههای تخممرغ بهترین محل برای رشد نشاء است زیرا باعث میشود که خاک در زمان بیشتری مرطوب بماند .
نحوه کاشتن بذرهای گل تزئینی
در زیر به چند نمونه از نحوه کاشتن بذرهای گل اشارهکردهایم :
۱. گل لادن : با کاشتن بذر این گل میتوان یک گیاه یکساله معطر داشته باشید. بهترین بستر برای این بذر خاکی سبک و غنی است که بهدرستی زهکشی شده است. بهترین زمان اوایل اسفند تا اواخر تیرماه است. بعد از مهیا کردن شرایط اولیه میتوانید بذر را در عمق یک سانتیمتر بکارید و بعد از دو تا سه هفته منتظر جوانه زدن آن باشید البته دقت داشته باشید آبیاری را به نحوی انجام دهید که خاک مرطوب باشد.
۲. گل لیموتیوم : اگر به دنبال گلی هستید که در برابر تنشهای محیطی مقاوم باشد بهترین انتخاب میتواند گل لیموتیوم باشد. گلدانی با برگهای بزرگ و گلهای پر و زیبا تنها در شرایط آبوهوای معتدل، آفتاب مستقیم رشد میکند و زمان مناسب برای کاشتن بذر آن از اوایل اسفندماه تا اواخر خرداد است. در زمان کاشتن بذر نیاز نیست که بذر را خیلی در دل خاک فروکنید بلکه تنها کافی است بذر را در عمق ۶ میلیمتری قرار دهید. پیشنهاد میشود این گل را بهصورت نشاء کاشته شود .
۳. گل آفتابگردان زینتی : این گیاه زیبا یک گیاه یکساله است و در مقایسه با گلهای آفتابگردان معمولی کوچکتر هستند و تنوع رنگی بیشتری دارند. گلهای آفتابگردان زینتی در دستهگلهای مقاوم است که کشتی بسیار آسان دارد به همین دلیل بیشتر افراد برای داشتن گلدان و باغچهای زیبا این گل را انتخاب میکنند. بهترین زمان برای کاشت این بذر فصل بهار است و باید در آبوهوای گرم و معتدل قرار بگیرد. همچنین مناسبترین خاک، خاک سبک حاوی پیت ماس و کوکوپیت است. بذر گل آفتابگردان را باید در عمق ۳ سانتیمتری بکارید .
۴. گل اطلسی : این گیاه در دسته گیاهان علفی قرار دارد که گلهای رنگی و معطر زیبایی دارد. گلهای اطلسی را میتوانید در گلدان و یا باغچه در اواخر فصل زمستان و یا بهار بکارید. خاک مناسب با پیت ماس و کوکوپیت با آفتاب مستقیم و آبوهوای گرم بهترین شرایط است که میتوانید برای زمان کاشت بذر گل اطلسی انتخاب کنید. نحوه کاشتن بذر این گل بهصورت سطحی است.