چندین دهه است که کشاورزان و باغداران به این نتیجه رسیده‌اند که برای پرورش و رشد گیاهان خود باید به میزان مغذی بودن خاک توجه ویژه‌ای داشته باشند. ازاین‌رو باید بعد از اینکه گیاه مورد نظر را انتخاب کردند بهترین بستر کشت را برای آن انتخاب و مهیا نمایند. پیت ماس یکی از مواد آلی است که به دلیل مزایای زیادی که دارد بسیار مورد توجه کشاورزان قرارگرفته است. این بستر کشت درصورتی‌که باکیفیت باشد و به‌اندازه استفاده شود می‌تواند در شادابی و رشد گیاه نقش بسیار مهمی را ایفا کند. حال در این قسمت از مجله دقایق قصد داریم اطلاعات بسیار مفیدی را در اختیار شما قرار دهیم، اگر قصد خرید این محصول را دارید به شما پیشنهاد می‌دهیم تا انتهای مقاله همراه ما باشید.
پیت ماس چیست؟
پیتماس نوعی خاک هستند که از چند نوع خزه پوز دار و مقداری جلبک تهیه‌شده‌اند. اغلب این محصول در کشورهای اروپایی تولید می‌شود. این محصول می‌تواند ۲۰ برابر خود آب را جذب کند ازاین رو تا حد زیادی وجود آن برای اکثر گیاهان لازم است. پیت ماس‌ها بیشتر در ایران برای کاشت گیاهان گلخانه‌ای استفاده می‌شود. جالب است بدانید این خاک در برخی از کشورها مانند کشورهایی آسیای شرقی بسیار کم استفاده می‌شود.
این محصول دارای اجزای ارگانیکی هستند که از خزه تجزیه شده و مواد ارگانیک دیگر تشکیل‌شده است. معمولاً بهترین پیت ماس‌ها در طبیعت تولید می‌شوند. پیت ماس‌ها تا حدودی شبیه کمپوست هستند زیرا کمپوست ها نیز از مواد تجزیه شده تولید می‌شوند اما مهم‌ترین تفاوت به نحوه‌ی تجزیه آن‌ها برمی‌گردد به این صورت که کمپوست ها توسط هوا تجزیه می‌شوند درحالی‌که در تجزیه پیت ماس هوا هیچ نقشی ندارد. نکته مهم دیگری که در مورد این محصول باید بدانید این است که دما در این خاک بسیار تأثیر می‌گذارد به این صورت که در زمستان اگر دما بیش‌ازاندازه سرد شود احتمال یخ‌زدگی خاک وجود دارد و با شروع فصل بهار یخ‌های موجود در خاک باز می‌شود و خاک سرشار از آب‌شده سپس در تابستان تا حدی آب موجود در خاک خشک می‌شود. تمامی این مراحل باعث می‌شود که مواد آلی موجود در خاک تجزیه نشود.
بهترین ترکیبات برای گل و گیاه
در زمان کاشت گیاه و درخت باید سعی کنید با توجه به نوع درخت بهترین ترکیب را برای خاک خود مهیا سازید. همچنین میزان استفاده خاک در گیاه با گل و گیاه بسیار متفاوت است به‌عنوان‌مثال برای کاشت درخت در باغ یا باغچه باید ابتدا دو برابر عمق ریشه چاله‌ای حفر کنید سپس نهال یا درخت خود را بگذارید و سپس چاله را با ترکیب پیت ماس و خاک پر نمایید. در جدول زیر به رایج‌ترین گیاهانی که در ترکیبات خاکشان از پیت ماس استفاده می‌کنند اشاره کرده ایم:
کاربردهای پیت ماس
بهتر است قبل از اینکه با کاربرد پیتماس آشنا شوید این نکته را در نظر داشته باشید که پیت ماس‌ها انواع مختلفی دارند و با توجه به ظاهر آن‌ها می‌توانید به‌راحتی آن‌ها را تشخیص دهد. اولویت دسته‌بندی این بسترها با توجه به رنگ آن‌ها است که شامل رنگ قهوه‌ای، سیاه و سفید است. همچنین بر اساس اندازه در مدل‌های ریز، متوسط و درشت تولید می‌شوند. در زیر به انواع کاربردهای Pete Moss اشاره کرده ایم:
- از پیت ماس‌ها می‌توانید برای کاشت بذرها به ویژه بذر کاکتوس و سایر گل‌های آپارتمانی استفاده نمایید.
- اگر قصد دارید رطوبت یک بستر کشت و یا خاک را بالا ببرید می‌توان از این محصول استفاده کرد.
- یکی از مواردی که در پرورش گیاهان عموماً سخت و مشکل است نگهداری از کود و آبشویی است حال با استفاده از این محصول می‌توانید تا حد زیادی این مشکل را حل نمایید.
- برای خاک‌های که کیفیت اولیه خود را از دست داده‌اند می‌توانید از این محصول استفاده کنید و در کمترین زمان شرایط خاک را بهبود ببخشید.
- می‌توانید از این بستر کشت برای گل و گیاهان آپارتمانی مانند بن سای آفریقایی، کاج مطبق و کاکتوس استفاده نمایید.
- یکی از کاربردهای ویژه این محصول در بستر کشت محصولات گلخانه‌ای مانند خیار، فلفل دلمه و گوجه است.
- یکی از مواردی که از این خاک استفاده می‌شود در کاشت سبزیجات است که برای این کار باید ۵ سانتی‌متر پیت ماس را تا ۱۵ سانتی‌متری عمق خاک مخلوط نمایید. البته در برخی از موارد مانند کاشت پیازچه باید به‌اندازه مساوی Pete Moss از شن و خاک نیز استفاده نمایید.
- استفاده در کاشت چمن یکی از کاربردهای دیگر این محصول است که باید ۵ سانتی‌متر Compost را در عمق ۱۵ سانتی‌متری خاک ترکیب نمایید و بعد از اضافه کردن دانه و کود باید ۶ میلی‌متر از این محصول را بر روی آن بپاشید.
- برای تقویت و رشد بهتر قارچ‌ها نیز به‌عنوان یک پوشش سطحی از Pete Moss نیز استفاده می‌شود.
مزایای پیت ماس
- مواد آلی: یکی از مهم‌ترین مزیت‌هایی که این محصول دارد این است که می‌تواند تا حد زیادی ساختمان خاک را با وجود درصد بالایی از مواد آلی بهبود ببخشد.
- PH: به دلیل PH کمی اسیدی می‌توان از شسته شدن مواد مغذی در کود جلوگیری کند. ازاین‌رو برای گیاهانی که به دنبال محیط اسیدی هستند بسیار مناسب است.
- تخلخل خاک: یکی از شرایط خاک خوب ایجاد تخلخل است. Pete Moss می‌تواند به صورت ویژه هوادهی و تنفس خاک را بهبود ببخشد. این شرایط برای خاک‌هایی که ساختاری مشابه خاک‌های رسی دارند بسیار مناسب است. یکی از امتیازات دیگر این ویژگی این است که از فرسایش خاک جلوگیری می‌کند.
- حفظ رطوبت: این خاک این امکان را به شما می‌دهد که تا ۲۰ برابر وزن اولیه که دارد آب را نگه دارد و سپس به‌مرور زمان این آب را به گیاه بدهد. با این ویژگی می‌توانید شرایط مساعدی مانند افزایش میزان جذب و حتی قابلیت‌های بیولوژیک مواد مغذی در خاک‌هایی مانند خاک رسی و ماسه‌ای را افزایش دهد.
- تقویت‌کننده خاک گلدان: می‌توانید از این محصول برای خاک‌های خشک‌شده و بی‌کیفیت گلدان استفاده کنید با استفاده از این محصول می‌توانید به خاک اجازه دهید تهویه مناسبی داشته باشد و شرایط رشد مناسب را برای گیاه مهیا کند.
- محیط استریل: این محصول عاری از هرگونه عوامل بیماری زا و یا حتی علف های هرز است به همین دلیل از ریشه‌ها در برابر عوامل آسیب‌زا محافظت می‌کند. با توجه به این ویژگی در اکثر کشت‌ها به ویژه کشت هیدروپونیک از این محصول استفاده می‌شود.
- ارگانیک: پیت ماس‌ها در دسته محصولات ارگانیک هستند که در کشت بذر و پرورش نهال‌ها استفاده می‌شود. به دلیل این ویژگی با محیط‌زیست نیز سازگار است.
- بهبوددهنده برای کمپوست: یکی از ویژگی‌هایی که پیت ماس را از سایر محصولات مشابه متمایز می‌کند این است که برای تجزیه زمان بیشتری نیاز دارد. همچنین این محصول در شرایط مرطوب فاسد نمی‌شوند به همین دلیل به کمپوست این امکان را می‌دهد که در بلندمدت مواد غذایی را آزاد کند.
مقایسه پیت ماس به کوکوپیت
همان‌طور که گفتیم پیت ماس‌ها انواع مختلفی دارند که هرکدام از آن‌ها دارای ویژگی‌های خاص هستند که این تفاوت ها بیشتر در مواد آلی و نوع بافت آن‌ها است. به‌عنوان‌مثال مدل‌های دانه ریز و متوسط برای کاشت بذر کاکتوس مناسب هستند. جالب است بدانید با توجه به این نکته که این خاک از نوعی لاشه گیاه به‌دست‌آمده است می‌توان به‌عنوان یک نوع مکمل کود گیاهی استفاده نمایید. همچنین با توجه به این شرایط آلودگی محیطی بسیار کمتری دارد. البته باید دقت کنید که ممکن است گاهی در این خاک یک سری بذر علف های هرز و تخم حشرات مضر وجود داشته باشد که می‌توان با استفاده از سموم حشره‌کش و قارچ‌کش‌ها آن‌ها را پاک‌سازی کرد.
حال با توجه به توضیحاتی که بیان کردیم ممکن است سؤال پیش آید که آیا با وجود استفاده از پیت ماس‌ها نیاز است که از کوکوپیت استفاده شود؟؟ در پاسخ به این سؤال باید بگوییم به صورت کلی کوکوپیت ها از پیت ماس‌ها کاملاً مجزا هستند. کوکوپیت ها نیز یک تنوع بستر مناسب برای کشت هستند که از پوسته نارگیل تولید می‌شوند و به صورت کاملاً فشرده در بازار موجود هستند. حال قبل از استفاده باید آن‌ها را با آب ترکیب کرد. با توجه به این شرایط کوکوپیت ها می‌تواند درصد بیشتری به نسبت پیت ماس‌ها آب در خود نگه‌دارند. اما در نقطه مقابل باید بگوییم پیت ماس‌ها به دلیل اینکه از بقایای گیاهان هستند دارای مواد آلی بیشتری می‌باشند. همچنین می‌توانند رطوبت خاک را در مدت‌زمان بیشتری در حد بالایی نگه‌دارند که این امر در میزان صرفه‌جویی در مصرف آب بسیار نقش دارد.